Các anh đã hòa vào đất mẹ

Một trưa hè lộng gió giữa Núi Quế (Quế Sơn, Quảng Nam), tôi gặp cựu chiến binh Phan Quang Thặng (phường Tiên Cát, TP. Việt Trì). Anh chỉ tay ra xa: Kia là Hòn Da, đây là Hòn Một, trận đánh diễn ra tại nơi này. Rồi giọng anh nghẹn lại, Nhuận, Danh, Thiệu, Hòa… đã không còn, các anh ấy đã hòa vào đất mẹ
Cuối năm 1968, Phan Quang Thặng và một số bạn bè nhập ngũ khi tuổi mới vừa mười tám, đôi mươi. Các anh vinh dự khoác trên mình bộ quân phục của binh chủng đặc công, một binh chủng mà Hồ Chủ tịch đã tin tưởng và vinh danh là binh chủng đặc biệt. Từ Ba Vì các anh hành quân đến Trà My, Quảng Nam và được biên chế về Đại đội 1 của Tiểu đoàn đặc công 409 (Quân khu 5) đóng tại Quế Sơn. Đó là những ngày tháng gian khổ nhưng vinh quang và đầy kỷ niệm.

Để tiêu hao sinh lực địch trên chiến trường Quảng Nam, đêm 11-5-1969, Đại đội 1, Tiểu đoàn đặc công 409 nhận nhiệm vụ đánh tập kích Lữ đoàn 169 của Quân đội Mỹ tại Núi Quế. Phan Quang Thặng được phân công vào mũi 6 do Nguyễn Văn Toàn làm mũi trưởng. Ngoài anh và Toàn, còn có 4 đồng chí khác là Danh, Nhuận, Mật và Ngoãn. Thặng đi trước với nhiệm vụ cắt rào. Người sau nối người trước, các anh bò sát đất tiến đến mục tiêu. Thặng dùng kìm cắt rào rồi hỗ trợ từng người một vào bên trong sào huyệt của kẻ thù. Cùng lúc ấy, các mũi khác cũng đang vượt qua cửa mở và tiến về vị trí chiến đấu của mình. Thế nhưng vừa qua được cửa mở, khi chưa đến giờ G thì từ hướng Bắc trận địa có tiếng nổ súng, ngay lập tức địch báo động, bắn pháo sáng liên tục. Các mũi vẫn tiếp tục bí mật tiếp cận mục tiêu. Đến 0 giờ 30 phút, địch bắn ra hướng mũi 2, 3. Các mũi đồng loạt nổ súng. Ngay tức khắc, địch dùng hỏa lực mạnh bắn áp đảo khắp nơi. Ánh sáng của đạn pháo và đèn điện soi rõ từng bụi cây. Địch bắn phá chặn đường tiến của các anh và dùng hỏa lực khống chế cửa mở. Toàn hạ lệnh chiến đấu, ngay tức khắc, Nhuận lao lên, ném thủ pháo vào hầm ngầm của địch. Danh ném thêm một quả mục tiêu Nhuận vừa đánh. Ngoãn, Mật, Toàn cũng thay nhau ném thủ pháo vào sào huyệt địch. Còn Thặng, anh ôm quả bộc phá nặng 5 kg, đặt vào thân khẩu pháo 105 ly của địch, kích nổ rồi nhanh chóng lùi ra xa hơn chục mét. Tiếng nổ vang xé trời, mặt đất rung chuyển, cả Núi Quế sáng rực. Từ trong căn cứ địch, đạn bắn ra xối xả. Xe tăng rải kín khắp nơi. Trên trời, máy bay trực thăng địch quần thảo, trút đạn xuống đất như mưa. Một loạt đạn đã trúng ngay Nhuận. Tin Nhuận hy sinh được báo cho mũi trưởng. Toàn chỉ đạo Danh tiến lên để mang xác Nhuận về. Khi Danh ôm được xác Nhuận trên tay thì một loạt đoạn từ căn cứ địch làm anh gục ngay tại chỗ. Tình thế quá hiểm nguy, Toàn hạ lệnh vừa bắn trả, vừa rút quân. Vừa lúc đó, Thặng cảm thấy cánh tay mình tê buốt, máu chảy ướt đẫm cả người. Rồi anh ngất lịm đi…

Trận tập kích đêm ấy, những người lính dũng cảm của Đại đội 1, Tiểu đoàn 409 đã loại khỏi vòng chiến đấu 295 tên Mỹ, phá sập 50 nhà, 43 lô cốt, hầm ngầm của địch và nhiều vũ khí, khí tài khác. Nhưng đêm ấy để lại một mất mát quá lớn, đồng đội của anh 40 người không trở về… Cô Nguyễn Thị Kim Cúc (Quế Phú, Quế Sơn) kể lại, ngày đó cô là y tá của Tiểu đoàn. Cô và đồng đội ở tuyến ngoài nghe tiếng súng nổ, nhìn bầu trời Núi Quế sáng rực mà ruột gan như bị lửa đốt. Chờ mãi không thấy các anh trở ra, các cô ôm nhau lặng lẽ khóc. Hai ba hôm sau, nhận được tin địch kéo thi thể các anh lên xe và chở đi đâu không rõ. Mỗi lần hồi tưởng, cô lại ngậm ngùi. Cô bảo, lính đặc công là vậy, chết không được một mảnh vải trên người…

Cho đến nay, dẫu chưa biết hài cốt của các anh ở đâu, nhưng các anh đã ngã xuống tại Núi Quế, chắc rằng hương hồn các anh vẫn ở lại mảnh đất này. Vậy nên, đồng đội, gia đình các anh và các cơ quan trong, ngoài tỉnh Quảng Nam đã tri ân các anh một ngôi mộ chung tại nơi các anh đã ngã xuống. Là một trong số hơn chục người còn sống sau trận đánh, CCB Phan Quang Thặng đã một lần trở lại chiến trường cũ để tìm đồng đội nhưng không thành. Hơn chục con người xưa giờ cũng chỉ còn lại ba người. Họ đã cùng nhau trở về trong chuyến đi lần này để làm một công việc ý nghĩa là xây nhà bia tưởng niệm những đồng đội cũ. Tuổi đã cao, đây có lẽ cũng là chuyến đi sau cùng của ông Thặng về nơi chiến trường xưa. Người CCB già đã không còn phải đau đáu mỗi khi nhớ tới những đồng đội không trở về sau trận đánh năm nào bởi ông biết họ vẫn sống mãi nơi mảnh đất Núi Quế anh hùng. Sau 2 tháng thi công, nhà bia tưởng niệm 40 liệt sĩ Tiểu đoàn Đặc công 409, Quân khu 5 được khánh thành. Thiếu tướng Lê Chiêm – Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Quân khu 5 nói rằng, việc xây dựng ngôi mộ chung cho 40 liệt sĩ hy sinh tại Núi Quế là một nghĩa cử cao đẹp và đây là trường hợp đầu tiên mộ liệt sĩ được xây dựng bởi chính thân nhân gia đình của các liệt sĩ.
Bài viết trên Phú Thọ Oninle ngày 22/9/2012 (Phương Nam)